Informacje

Niezgodny z prawem unijnym zakaz produkcji i stosowania pasz genetycznie zmodyfikowanych


26 sierpnia 2006r. weszła w życie nowa ustawa z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. Nr 144, poz. 1045). Ustawa ta ma charakter ustawy kompetencyjnej, tworzącej warunki prawne do stosowania nowych unijnych regulacji z tzw. pakietu higienicznego.

Nowa ustawa zawiera zapis w art. 15 ust. 1 pkt. 4, z ktĂłrego wynika, że za dwa lata w Polsce zakazane zostanie wytwarzanie, wprowadzanie do obrotu i stosowanie w żywieniu zwierząt, pasz genetycznie zmodyfikowanych oraz organizmĂłw genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do użytku paszowego.

Polska ma być jedynym krajem w Europie, w ktĂłrym obowiązywać ma tego rodzaju zakaz. Ustawa o paszach jest kolejnym krokiem legislacyjnym ograniczającym rolnictwu dostęp do GMO, ponieważ już wcześniej zmieniona została ustawa o nasiennictwie, w ktĂłrej ustawodawca zapisał, że materiał siewny odmian genetycznie zmodyfikowanych nie może być dopuszczony do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Trwają rĂłwnież prace nad zmianą ustawy o GMO.

Konferencja popularno-naukowa, zorganizowana w dniu 13 czerwca 2006 r. z inicjatywy Rady Gospodarki Żywnościowej i Izby Zbożowo-Paszowej przez Klub Parlamentarny Samoobrona RP, niestety nie zapobiegła wprowadzeniu przepisu o przyszłym zakazie stosowania pasz genetycznie zmodyfikowanych.

Nie pomogły nawet argumenty, że zakaz ten jest sprzeczny z przepisami UE. W wyniku wieloletnich badań i doświadczeń praktycznych, Komisja Europejska stwierdziła, że „kto wprowadza jednostronny zakaz obrotu, uprawy lub użytkowania roślin GMO dopuszczonych na obszarze Unii Europejskiej – łamie prawo”.

Komisja Europejska zapowiedziała rĂłwnież, że akty samowoli w tej sprawie będą kierowane do Trybunału Europejskiego.

Podczas konferencji w dniu 13 czerwca 2006 r., uczestniczący w niej prawnicy uzasadnili, że zakaz stosowania zmodyfikowanych surowcĂłw paszowych jest także niezgodny z Traktatem akcesyjnym oraz z Konstytucją RP. Traktat akcesyjny bowiem wyraźnie określa sytuacje, w ktĂłrych kraje członkowskie mogą ograniczać obrĂłt GMO. Można to uczynić jedynie wtedy, gdy badania i fakty naukowe wykażą, że produkty GMO są szkodliwe dla ludzi i środowiska naturalnego.

 

W związku z powyższym, ustawodawca wydając przepisy sprzeczne z prawem unijnym naraża krajowy budżet na olbrzymie kary pieniężne spowodowane sankcjami Komisji Europejskiej oraz pozwami krajowych przedsiębiorcĂłw – eksporterĂłw śruty sojowej oraz producentĂłw produktĂłw zwierzęcych, w tym drobiu i jaj, ktĂłrzy rĂłwnież mają prawo występować o odszkodowania za ekonomiczne skutki zakazu.

Należy spodziewać się odpowiedniej reakcji Komisji Europejskiej, mając w szczegĂłlności na uwadze znany precedens – orzeczenie Sądu UE w Luksemburgu stwierdzające, że ogłoszenie Regionu GĂłrnej Austrii jako wolnego od GMO nie ma mocy prawnej, ponieważ nie ma dowodĂłw naukowych, ktĂłre potwierdziłyby zasadność takiego kroku.

Środowisko branżowe ma więc nadzieję, że zablokowanie za dwa lata dostępu do polskiego rynku genetycznie modyfikowanych komponentĂłw do pasz nie ma szans. Na konferencji pojawiły się nawet głosy, że jeśli przez ustawę stworzy się tego rodzaju barierę – na pewno będzie dochodzić do łamania polskiego prawa, a presja ekonomiczna wymusi stosowanie GMO.

Izba Gospodarcza HandlowcĂłw, PrzetwĂłrcĂłw ZbĂłż i ProducentĂłw Pasz (Izba Zbożowo – Paszowa) nadal prowadzi konsekwentne starania w tej sprawie. OprĂłcz wystąpienia we właściwym czasie do prezydenta RP o nie podpisywanie ustawy, Izba ta podjęła wielokierunkowe działania, między innymi, takie jak: interwencja w Brukseli za pośrednictwem organizacji FEFAC i COCERAL, przekazanie odpowiednich informacji V-ce Marszałkom Sejmu z KlubĂłw Opozycyjnych wraz z prośbą o pomoc w zmianie ustawy i podziękowaniem za sprzeciw wobec omawianej, niezgodnej z prawem unijnym poprawki Senatu RP.

Z rozmĂłw Izby Zbożowo-Paszowej przeprowadzonych w ostatnim dniu lipca br. z V-ce Premierem, Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Andrzejem Lepperem, wynika, że sprawa zakazu stosowania zmodyfikowanych surowcĂłw paszowych będzie ponownie analizowana, z uwzględnieniem reakcji Komisji Europejskiej. Ze wstępnych informacji pochodzących z FEFAC i COCERAL wynika, że Bruksela zamierza być w sprawie przepisĂłw w ustawie o paszach bardziej stanowcza niż w przypadku ustawy o nasiennictwie.