Senat RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ARR

Senat RP Uchwałą z dnia 15 lipca 2017 r. przyjął bez poprawek znowelizowaną ustawę o ARR, ktĂłra w dniu 7 lipca 2017 r. została uchwalona przez Sejm. W ustawie zostały zmienione przepisy w zakresie obowiązku sporządzania umĂłw na dostawy produktĂłw rolnych, ktĂłre obejmują  także sektor drobiu i jaj.

Pomimo regulacji tej ustawy, nie przystających do praktyki rynkowej opartej o swobodę zawierania umĂłw, nie wyłączono sektora drobiu i jaj z powyższego obowiązku. Poprzez liczne  działania całej  branży rolno – spożywczej udało się w minimalnym stopniu wpłynąć na zmianę ustawowych regulacji, w szczegĂłlności sprecyzowanie definicji producenta rolnego, ograniczenia etapĂłw dostaw w łańcuchu żywnościowym objętych obowiązkiem zawarcia umowy, zmian w wysokości kar administracyjnych, wyłączenie z obowiązku sporządzania umĂłw grup producentĂłw rolnych czy też dopuszczenie zawarcia umowy drogą elektroniczną.

Po wejściu w życie nowych przepisĂłw obowiązek sporządzania umĂłw na dostawy produktĂłw rolnych będzie dotyczył: każdego dostarczenia produktĂłw rolnych przez producenta będącego rolnikiem, ktĂłrego gospodarstwo rolne jest położone na terytorium RP, do pierwszego nabywcy będącego przetwĂłrcą lub dystrybutorem, ktĂłry nie zbywa tych produktĂłw rolnych bezpośrednio konsumentom finalnym.

W odniesieniu do pierwotnej wersji projektu, ktĂłry trafił do Sejmu, w toku dalszych prac legislacyjnych zgłoszono poprawki, ktĂłre spowodowały wyłączenie z obowiązku zawierania umĂłw dystrybutorĂłw zbywających produkty rolne konsumentom finalnym. Zatem zdjęto obowiązek sporządzania umĂłw przez podmioty zajmujące się sprzedażą detaliczną i kupujące produkty od producentĂłw rolnych. Nowe przepisy spowodują rĂłwnież, że firma handlująca (pośrednicy) kupując produkty rolne od producenta i zawierająca na tym etapie umowę, nie będzie musiała sporządzać następnej umowy, jeśli odsprzedaje je kolejnym podmiotom na rynku.

Za korzystną zmianę dla podmiotĂłw gospodarczych należy przyjąć, uznanie w ustawie, że warunek sporządzenia pisemnej umowy będzie spełniony rĂłwnież przy zawarciu formy dokumentowej albo elektronicznej. Wszystkie trzy formy umĂłw są powszechnie stosowane w obrocie towarami rolnymi przez rolnikĂłw i przedsiębiorcĂłw, co znacznie ułatwia i przyspiesza realizację transakcji.  

W nowym brzmieniu ustawy skrĂłcono czas przechowywania  dokumentĂłw przez nabywcę produktĂłw rolnych (umowy zawartej w formie pisemnej, elektronicznej albo dokumentowej) – do 2 lat, licząc od końca roku, w ktĂłrym została zrealizowana ostatnia dostawa w ramach tej umowy.

W ustawie o ARR wskazano,  na dostawy jakich produktĂłw rolnych należy zawierać pisemne umowy, powołując się na sektory produktĂłw rolnych wymienionych w art. 1 ust. 2 rozporządzenia nr 1308/2013, przy czym przepisy krajowe wyłączają z tego obowiązku część z nich. Do sektorĂłw podlegających stosunkom umownym zaliczamy, między innymi, sektor zbĂłż, jaj i mięsa drobiowego. 

Z obowiązku sporządzania umĂłw zwolniono grupy producentĂłw rolnych, w rozumieniu przepisĂłw o grupach producentĂłw rolnych i ich związkach. Producent ten musi sprzedawać produkty rolne do grupy producentĂłw rolnych, ktĂłrej jest członkiem. Wyłączenie przedmiotowym zostały także objęte dostawy bezpośrednie i rolniczy handel detaliczny. Natomiast, tak jak do tej pory, niniejszym regulacjom nie podlega rĂłwnież sprzedaż bezpośrednia oraz członkowie  spĂłłdzielni.

Nadal obowiązują kary administracyjne za nabycie produktĂłw rolnych bez umowy lub na podstawie wadliwie zawartej umowy. Przy czym, nowelizowane przepisy wprowadziły możliwość rĂłżnicowania wysokości kary pieniężnej w zależności od tego jakich warunkĂłw dana umowa nie spełnia. Po wejściu w życie zmienionej ustawy za nabywanie produktĂłw rolnych wbrew przepisom określonym w art. 38q ust. 1 (obowiązek zawarcia umowy) lub ust. 1a (warunek formy pisemnej), nabywca będzie podlegał karze pieniężnej  w wysokości 10% zapłaty za produkty nabyte.

Natomiast w odniesieniu do zawieranie umĂłw niespełniających warunkĂłw, ktĂłre dla takiej umowy są wymagane zgodnie z art. 168 rozporządzenia nr 1308/2013, przewidziano kary pieniężne w wysokości 1% lub 4% zapłaty za produkty nabyte – za każdy niespełniony warunek. Procentowa wysokość kary (1% lub 4%) jest zależna od tego , jaki warunek – element umowy nie został spełniony. Należy jednak podkreślić, że w przypadku, gdy niespełniony jest więcej niż jeden warunek umowy (wskazany w art. 40i ust. 1a i 1b ustawy),  kary pieniężne się sumują, z tym, że wysokość kary nie może przekroczyć 5% zapłaty.

W dalszym toku prac nad ustawą zostanie ona  skierowana do podpisu przez Prezydenta RP. Po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw, w zakresie regulacji o obowiązkowych umowach na dostawy produktĂłw rolnych, ustawa zacznie obowiązywać dopiero po 14 dniach od ogłoszenia.