Grypa ptaków – przegląd monitoringu, procedur zapobiegania i zwalczania.
Grypa ptaków – przegląd monitoringu, procedur zapobiegania i zwalczania.
2014-11-27
W związku z wystąpieniem w listopadzie 2014 r. ognisk grypy ptakĂłw w Holandii, Wlk. Brytanii i Niemczech, Krajowa Izba ProducentĂłw Drobiu i Pasz czuje się zobowiązana przypomnieć producentom drobiu i jaj obowiązujące procedury zapobiegania rozprzestrzenianiu się tego wirusa oraz jego zwalczania. Publikujemy rĂłwnież zalecenia GłĂłwnego Lekarza Weterynarii dotyczące działań prewencyjnych w sytuacji zagrożenia oraz wstępne obowiązki producentĂłw w przypadku podejrzenia wystąpienia zakażenia.
Wykaz przepisĂłw:
- Dyrektywa Rady 2005/94/WE w sprawie wspĂłlnotowych środkĂłw zwalczania grypy ptakĂłw i uchylająca dyrektywę 92/40/WE.
- Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie ochrony zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorĂłb zakaźnych zwierząt (tekst jednolity Dz. U. 2014 poz. 1539).
- Rozporządzenie MRiRW z 18 grudnia 2007 r. w sprawie środkĂłw podejmowanych w związku ze zwalczaniem u drobiu wysoce zjadliwej grypy ptakĂłw (Dz.U. Nr 239 poz. 1751)
- Rozporządzenie MRiRW z 18 grudnia 2007 r. w sprawie zwalczania grypy ptakĂłw (Dz. U. nr 239 poz. 1752).
- Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 lutego 2014 r. w sprawie wprowadzenia programu zwalczania wścieklizny oraz programu mającego na celu wykrycie występowania zakażeń wirusami wywołującymi grypę ptakĂłw (Dz. U z 2014 r. poz. 297).
DrĂłb z gospodarstw, w ktĂłrych potwierdzono ognisko występowania wysoce zjadliwej grypy ptakĂłw, musi być niezwłocznie zabity. RĂłwnocześnie tworzone są strefy zapowietrzone w odległości 3 km wokĂłł gospodarstwa oraz obszary zagrożone o minimalnym promieniu 10 kilometrĂłw wokĂłł gospodarstwa wraz z obszarem zapowietrzonym (art. 16 dyrektywy). Wszystkie gospodarstwa w tym obszarze objęte zostają specjalnym nadzorem weterynaryjnym, prowadzone jest dochodzenie epidemiologiczne, w tym badania we wszystkich gospodarstwach sąsiadujących z zakażoną fermą oraz szereg innych wymaganych środkĂłw określonych w Dyrektywie 2005/94/WE.
Państwo członkowskie, w ktĂłrym stwierdzono ognisko grypy ptakĂłw, może zastosować dodatkowe środki ochronne, zalecane w art. 10 dyrektywy UE, polegające na wprowadzeniu tymczasowego zakazu obrotu żywym drobiem, jajami, odchodami i ściĂłłką nawet na terytorium całego kraju. Środek ten stosuje się w szczegĂłlności na obszarach o dużej gęstości populacji drobiu. Zakaz taki zastosowała Holandia, co skutkowało trzydniowym wstrzymaniem eksportu produktĂłw drobiarskich z tego kraju.
W strefach zapowietrzonych i zagrożonych muszą być stosowane środki bezpieczeństwa biologicznego oraz środki zwalczające i ograniczające rozprzestrzenianie wirusa. Gospodarstwa komercyjne w tych strefach objęte są obowiązkiem izolacji drobiu i zakazem przemieszczania i transportu drobiu żywego, jaj, mięsa drobiowego.
Właściwe władze mogą udzielić odstępstwa od ww. środkĂłw jedynie na podstawie przeprowadzonej analizy ryzyka.
Środki nakazane w obszarze zapowietrzonym muszą być stosowane co najmniej 21 dni, a w przypadku obszaru zagrożonego co najmniej 30 dni, licząc od daty ukończenia wstępnego oczyszczania i odkażania w zakażonym gospodarstwie, w obszarze zapowietrzonym rĂłwnież do momentu przeprowadzenia zakończenia badań zgodnie z procedurami i podręcznikiem diagnostycznym (art. 50 dyrektywy). Zalecenia GłĂłwnego lekarza Weterynarii dla producentĂłw umożliwiające skuteczne zabezpieczenie gospodarstw oraz zmniejszenie ryzyka szerzenia się choroby (na podstawie Wytycznych GLW z 16.02.2006 r.):
http://www.wetgiw.gov.pl/files/2377_wytyczne%20dla%20hodowcow%20drobiu.pdf
- przetrzymywanie ptakĂłw w zamknięciu lub na wolnej, ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem ograniczenia kontaktu z dzikim ptactwem;
- karmienie i pojenie drobiu w pomieszczeniach zamkniętych, do ktĂłrych nie mają dostępu ptaki dzikie;
- szczelne przykrycie pojemnikĂłw z karmą i wodą do picia lub przetrzymywanie ich wewnątrz budynkĂłw, a także unikanie pojenia ptakĂłw i czyszczenia pomieszczeń wodą pochodzącą spoza gospodarstwa (głĂłwnie ze zbiornikĂłw wodnych i rzek);
- ograniczenie przemieszczania się osĂłb postronnych oraz zwierząt pomiędzy obiektami, w ktĂłrych przechowywana jest karma dla zwierząt a obiektami, w ktĂłrych bytuje drĂłb;
- ograniczenie liczby osĂłb obsługujących fermy do koniecznego minimum wraz ze sprawdzeniem czy osoby te nie utrzymują drobiu we własnych zagrodach;
- rozłożenie przed wejściami do budynkĂłw fermy drobiu mat nasączonych środkiem dezynfekcyjnym ;
- założenie śluz dezynfekcyjnych w wejściach do budynkĂłw fermy drobiu;
- wprowadzenie zakazu wjazdu pojazdĂłw na teren fermy, poza działaniami koniecznymi np. dowĂłz paszy, odbiĂłr drobiu do rzeźni lub przez zakład utylizacyjny;
- obowiązkową dezynfekcję pojazdĂłw wjeżdżających;
- rozłożenie mat dezynfekcyjnych przed wjazdem i wejściem na teren fermy;
- obowiązek używania odzieży ochronnej przez wszystkie osoby znajdujące się na fermie, po wcześniejszym pozostawieniu odzieży własnej w szatni;
- wprowadzenie obowiązku przeprowadzania dokładnego mycia i dezynfekcji rąk przed wejściem do obiektĂłw, w ktĂłrych utrzymuje się drĂłb;
- aby pracownicy ferm drobiu nie mieli kontaktu z innym ptactwem np. kurami, gołębiami.
Wstępne działania jakie są zobowiązani podjąć producenci w przypadku podejrzenia wystąpienia choroby zakaźnej zwierząt (na podst. art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.) określone w krajowym programie zwalczania grypy ptakĂłw na lata 2014-2016:
1) niezwłocznego zawiadomienia o tym organu Inspekcji Weterynaryjnej lub najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej lub wĂłjta (burmistrza, prezydenta miasta);
2) pozostawienia zwierząt w miejscu ich przebywania i niewprowadzania tam innych zwierząt;
3) uniemożliwienia osobom postronnym dostępu do pomieszczeń lub miejsc, w ktĂłrych znajdują się zwierzęta podejrzane o zakażenie lub chorobę lub zwłoki zwierząt;
4) wstrzymania się od wywożenia, wynoszenia i zbywania produktĂłw w szczegĂłlności mięsa, zwłok zwierzęcych, środkĂłw żywienia zwierząt, wody, ściĂłłki, nawozĂłw naturalnych;
5) udostępnienia organom Inspekcji Weterynaryjnej zwierząt i zwłok zwierzęcych do badań i zabiegĂłw weterynaryjnych, a także udzielania pomocy przy ich wykonywaniu;
6) udzielania organom Inspekcji Weterynaryjnej oraz osobom działającym w imieniu tych organĂłw wyjaśnień i podawania informacji, ktĂłre mogą mieć znaczenie dla wykrycia choroby i źrĂłdeł zakażenia lub zapobiegania jej szerzeniu.
Komentarz własny KIPDiP na podst. przepisĂłw krajowych i wspĂłlnotowych oraz Wytycznych GłĂłwnego Lekarza Weterynarii.