Eksport drobiu - przyczyny wzrostu i wpływ na ceny skupu

Za wysokie(relatywnie) ceny żywca pod koniec 2017 roku odpowiada eksport

Ceny żywca drobiowego pod koniec 2017 roku bardzo pozytywnie zaskoczyły. Jak już niejednokrotnie informowaliśmy ostatnie miesiące zeszłego roku in plus odróżniały się od lat poprzednich kiedy to na rynku obserwowaliśmy o tej porze roku spadki. Wśród analityków panuje konsensus, i większość obserwatorów jest zdania, że relatywnie wysokie ceny żywca kurcząt rzeźnych w ostatnim kwartale 2017 roku zawdzięczamy wysokiej aktywności eksportowej polskich przedsiębiorstw drobiarskich. W niniejszej analizie staramy się odpowiedzieć na dwa pytania: 1. Co było przyczyną zwiększenia zamówień eksportowych oraz 2. Czy dobra koniunktura miała wpływ na ceny skupu zywca w Polsce. Uwaga, obie kwestie rozważamy wyłącznie przez pryzmat wyników eksportowych za rok 2017 (od stycznia do października), co oznacza, że na potrzeby niniejszego opracowania nie bierzemy pod uwagę innych czynników.

Wzrost eksportu i jego przyczyny

Wolumen polskiego wywozu zagranicznego wzrósł w pierwszych dziesięciu miesiącach 2017 roku o 9,61 procent w porównaniu do analogicznego okresu w 2016 roku. Oznacza to, że do końca października 2017 roku sprzedano niepolskim odbiorcom 923 tys. ton mięsa drobiowego (do końca października 2016 było to 842 tys. ton). Co ciekawe, za największe przyrosty naszego eksportu nie odpowiadały kraje, które regularnie są naszymi największymi odbiorcami czyli Wielka Brytania i Niemcy tylko mniejsi kupcy. Byli to: Belgia (wzrost importu z Polski o ponad 60 proc.), Hiszpania (wzrost o 49 proc.), Hongkong (wzrost o 32 proc.), Francja (wzrost o 27 proc.), Węgry (wzrost o 18 proc.) oraz Holandia (wzrost o 17 proc.). Szczegółowo przedstawia to poniższa tabela.

Wolumen polskiego eksportu mięsa drobiowego w tonach, za pierwszych 10 m-cy 2017 roku (najwięksi odbiorcy)
Kraj importer	Eksport 2016 (I-X)	Eksport 2017 (I-X)	Różnica 17-16 (tony)	Różnica 17-16 (proc.)
Belgia	16561	26 555	9 994	60,35
Hiszpania	16818	25 076	8 258	49,10
Hongkong	24086	31 822	7 736	32,12
Francja	53744	68 197	14 453	26,89
Węgry	19483	23 023	3 540	18,17
Holandia	55633	65 545	9 912	17,82
Irlandia	10 200	11 300	1 100	10,78
Cały eksport	841720	922 648	80 928	9,61
Bułgaria	39403	43 048	3 645	9,25
Wielka Brytania	74613	77 045	2 432	3,26
Niemcy	139177	139 594	417	0,30
Republika Czeska	63896	63 450	-446	-0,70
Rumunia	26 998	26 408	-590	-2,19
Litwa	27 524	24 417	-3 107	-11,29
Słowacja	40301	31 457	-8 844	-21,94

Główne powody tak silnego wzrostu polskiego eksportu leżą poza naszym krajem. Można nawet zaryzykować twierdzenie, że nasz eksport wzrósł w wyniku splotu wielu korzystnych okoliczności. Wśród tych czynników na pierwszy plan wysuwają się – nasi stali Czytelnicy wiedzą to doskonale – problemy Brazylii. Do końca października brazylijski eksport do Europy zmalał aż o 19,3 proc. co oznacza, że na kontynent przypłynęło z Brazylii o 82 tys. ton mięsa mniej niż w zeszłym roku. Prosimy się jednak nie sugerować zbieżnością danych: wzrost polskiego eksportu 81 tys. ton – spadek brazylijskiego do UE 82 tys. ton. To nie tak, że zastąpiliśmy cały brazylijski przywóz polskim mięsem. Niemniej, wielu odbiorców z Europy, w tym szczególnie z Holandii zastąpiło  lub  uzupełniło  brazylijskie  dostawy,  polskimi.  Po  stronie  podażowej  ważną  rolę,  oprócz Brazylii odegrała także Tajlandia. Na skutek, między innymi, kłopotów z grypą ptaków w Azji Południowo-Wschodniej import  z  Tajlandii  do  Unii  Europejskiej  zmniejszył  się  o  około  26 tys. ton, co również zwolniło miejsce dla innych, w tym polskich, dostawców.

W analizie czynników, które napędzały polski eksport warto jednak wskazać także na stronę popytową. Nie chodzi tu jednak o bezpośredni popyt na polski drób, ale na popyt pośredni czyli reeksport. W tym kontekście wypada rozpocząć od odpowiedzi na pytanie, co spowodowało tak wielkie zainteresowanie mięsem z Polski wśród Belgów? Odpowiedzi tej udzieli wzrost belgijskiego eksportu do Afryki. Przykładowo, wywóz drobiu z Belgii do Ghany wzrósł o 313 proc. czyli o niemal 25 tys. ton! Podobne postępy w relacjach z Ghaną zrobili Holendrzy. Wysłali tam o ponad 18,5 tys. ton niż rok wcześniej! Naszym zdaniem tak belgijskie, jak i holenderskie wysyłki do Ghany w znacznym stopniu były oparte o towar pozyskany wcześniej z Polski. Polska sprzedaż zagraniczna odnosiła także bezpośrednie sukcesy. Na pierwszy plan wysuwa się tutaj Hongkong. Na jego obszar wywieźliśmy aż o niemal osiem tysięcy ton więcej mięsa niż rok wcześniej. Przypominamy jednak, że Hongkong w dużej mierze rekompensuje zamknięcie rynku chińskiego. Przeglądając polskie sukcesy eksportowe widać także oddziaływanie grypy ptaków. Najbardziej jaskrawym tego przykładem są Węgry. Po wyjątkowo silnym ataku wirusa jakiego doświadczyło to państwo miejscowa baza drobiarska ucierpiała tak bardzo, że bez importu (w tym z Polski) trudno byłoby zaspokoić popyt wewnętrzny. Z powodu wirusa HPAI ucierpiała także produkcja kaczek we Francji. Naszym zdaniem braki surowca do produkcji tradycyjnych francuskich kaczych specjałów spowodowały wzrost produkcji kaczek w Polsce, który także częściowo przełożył się na eksport. 

Eksport silnie wzrósł, ale firmy zarobiły mniej niż wynika ze wzrostu

Jak informowaliśmy wcześniej wolumen sprzedaży zagranicznej polskiego mięsa drobiowego w badanym przez nas okresie wzrósł o prawie 10 procent (9,61 proc.) w porównaniu do analogicznego czasu rok wcześniej. Jednocześnie wartość eksportu wzrosła o prawie dwa punkty procentowe mniej bo o 7,78 proc. Bez zagłębiania się w szczegóły możemy powiedzieć, że mniejszy przyrost wartości eksportu w stosunku do jego wolumenu mógł mieć dwie przyczyny. Po pierwsze, polskie przedsiębiorstwa przy okazji sprzedaży zagranicznej mogły akceptować niższe niż w zeszłym roku ceny. Po drugie, za granicę mogło być sprzedawane więcej tańszego asortymentu niż droższego. Sądzimy, że obie przyczyny są prawdziwe.

Porównanie średnich cen uzyskiwanych w eksporcie polskiego mięsa drobiowego w euro, za pierwszych 10 m-cy 2017 roku i za pierwszych 10 m-cy 2016 roku (najwięksi odbiorcy)
Kraj	Przeciętna cena (I-X) 2016	Przeciętna cena (I-X) 2017	Różnica 2017/2016 w euro	Różnica 2016/2017 w procentach
Belgia	2,36	1,91	-0,45	-19,07
Hiszpania	2,83	2,44	-0,38	-13,62
Litwa	1,44	1,35	-0,09	-6,38
Słowacja	1,73	1,65	-0,08	-4,43
Francja	2,29	2,22	-0,07	-3,02
Węgry	1,76	1,72	-0,04	-2,54
Cały eksport	1,75	1,72	-0,03	-1,68
Irlandia	3,09	3,05	-0,04	-1,20
Wielka Brytania	2,56	2,54	-0,02	-0,78
Hongkong	1,42	1,42	0,00	0,06
Republika Czeska	1,77	1,79	0,02	1,21
Niemcy	2,51	2,58	0,06	2,43
Rumunia	1,04	1,07	0,03	3,02
Bułgaria	0,92	0,97	0,05	5,19
Holandia	1,64	1,81	0,17	10,15

Jeśli analizując tabelę z cenami porównamy ją z poprzednią tabelą to okaże się, że – zaskakująco – w przypadku  dwóch  państw  gdzie  najbardziej  -  procentowo - wzrósł nasz eksport, najbardziej – procentowo –spadły także ceny. To naszym zdaniem efekt „wejścia w buty” Brazylijczyków oraz dostosowanie cen do faktu, że towar będzie reeksportowany (dodatkowa marża).