Odszkodowania wypłacane w związku ze zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt

Wypłatę odszkodowań za niektóre zwierzęta hodowlane „zabite lub poddane ubojowi” z nakazu organów Inspekcji Weterynaryjnej albo padłe „w wyniku zastosowania zabiegów nakazanych przez te organy” przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt przewiduje art. 49 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt. Dotyczy to chorób „podlegających obowiązkowi zwalczania”. Do chorób takich należy m.in. wysoce zjadliwa grypa ptaków.  Odszkodowanie ze środków budżetu państwa wypłacane jest także za zniszczone „produkty pochodzenia zwierzęcego”, jaja wylęgowe, pasze oraz sprzęt.

Odszkodowanie przyznaje państwowy powiatowy lekarz weterynarii w drodze decyzji. Adresat decyzji niezadowolony z wysokości odszkodowania może wystąpić z powództwem przeciwko Skarbowi Państwa  do sądu w terminie miesiąca od doręczenia decyzji.

Wysokość odszkodowania powinna odpowiadać wartości rynkowej zwierzęcia, zniszczonych jaj konsumpcyjnych i wylęgowych, pasz i sprzętu. Wartość tę określa się na podstawie średniej z 3 kwot oszacowania przyjętych przez państwowego powiatowego lekarza weterynarii oraz dwóch rzeczoznawców. Rzeczoznawcy wybierani są przez powiatowego lekarza z prowadzonej przez niego listy rzeczoznawców.

W przypadku zwierzęcia poddanego ubojowi, którego mięso jest zdatne do spożycia przez ludzi, odszkodowanie pomniejsza się o kwoty uzyskane ze sprzedaży mięsa i ubocznych produktów zwierzęcych pozyskanych od tego zwierzęcia.

Szczegółowy tryb szacowania określa rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie rzeczoznawców wyznaczonych przez powiatowego lekarza weterynarii do przeprowadzenia szacowania. Szacowanie zwierząt powinno nastąpić przed zabiciem lub poddaniem ubojowi zwierzęcia z nakazu organu Inspekcji Weterynaryjnej, a w przypadku zwierzęcia padłego w wyniku zastosowania zabiegów nakazanych przez ten organ - niezwłocznie po jego padnięciu. 

Odszkodowanie należy się tylko wówczas, jeśli uśmiercenie zwierzęcia nastąpiła z nakazu organów Inspekcji Weterynaryjnej, albo w sytuacji, gdy zwierzę padło w wyniku zabiegów nakazanych przez te organy. Bez znaczenia jest, czy nastąpiło to  na obszarze zapowietrzonym czy na obszarze zagrożonym (w praktyce oczywiście zdecydowanie przeważać będą przypadki śmierci zwierzęcia na obszarze zapowietrzonym). Rekompensaty przewidziane w ustawie nie będą przysługiwały, jeśli do śmierci zwierzęcia w ogóle nie dojdzie (na ustawę nie można powoływać się np. gdy kontrahent zrezygnuje z odbioru zwierząt czy jaj i nie zapłaci umówionej ceny z powodu obaw przed wystąpieniem choroby zakaźnej w danym stadzie przebywającym na obszarze zagrożonym).    

Adam Kuźma/Radca Prawny