Środki celne wykorzystywane w imporcie jaj i przetworów z Ukrainy

Szczegółowe statystyki na temat importu jaj i przetworów z Ukrainy do Unii Europejskiej w roku 2017 oraz do kwietnia 2018 roku - z podziałem na asortyment sprowadzanych towarów według kodów CN i z uwzględnieniem mechanizmów celnych wykorzystywanych przez eksporterów (kontyngenty, procedura uszlachetniania czynnego, poza kwotami) mogą Państwo pobrać TUTAJ

Przywóz towarów z Ukrainy, choć budzący do tej pory obawy unijnych producentów, ostatnio szczególnie nabiera rozgłosu, bowiem pojawia się coraz więcej informacji o „kreatywnym” wykorzystywaniu środków celnych i klasyfikacji kodów nomenklatury celnej, tak, aby przy jak najwyższej efektywności kosztowej zwiększyć zasięg swoich produktów na unijnym rynku. Dotyczy to obu kategorii produktów: mięsa drobiowego i jaj. Skupmy się jednak na sektorze jajecznym. W środowisku branżowym pojawiają się pytania/wątpliwości, czy ukraińscy eksporterzy mogą dostarczyć na wspólnotowy rynek tylko te ilości, które zostały przyznane w ramach kontyngentów taryfowych w ramach umowy stowarzyszeniowej, które nie zobowiązują eksporterów do wnoszenia opłat celnych, tzw. kontyngenty bezcłowe, czy też istnieją inne drogi wejścia na unijny rynek. Od momentu obowiązywania tych kwot, twierdzono, że dostępne kontyngenty, tak naprawdę są niewielkie w porównaniu do unijnej produkcji i eksportu, tym bardziej, że dotyczą jaj w skorupkach jak i przetworów jajecznych. Być może, na dzień dzisiejszy tak to wygląda, ale w dłuższej perspektywie może się okazać, że bliżej nieokreślony potencjał sąsiadów, może się okazać dla producentów dużo gorszy w skutkach.

Jaja w skorupkach z Ukrainy trafiają poza kontyngentami bezcłowymi

Naszym zdaniem, obawy może budzić polityka i marketing, jaki obecnie prowadzą ukraińskie firmy, a ich konsekwencją są i nadal będą dostawy jaj konsumpcyjnych poza kwotowaniem oraz w ramach kontyngentów z obowiązującymi stawkami celnymi dla przywozu z państw trzecich. Podobnie już dzieje się w handlu produktami przetwórstwa jaj. Najwięksi wschodni eksporterzy, jasno wskazywali w komunikatach medialnych, że zdają sobie sprawę z „ubogich” kwot preferencyjnych, które przykładowo dla takiej firmy jak Avangardco, to tylko około 10 procent produkcji przedsiębiorstwa. Jednak wejście na półki handlu nowoczesnego w Unii jest dla nich celem priorytetowym. Z tego też powodu Avangardco zapowiedziało na początku tego roku, że nie wstrzyma sprzedaży eksportowej nawet po wypełnieniu kwot, gdyż takie działanie mogłoby zaburzyć jeden z celów strategicznych firmy, czyli zdobycie zaufania europejskich konsumentów.

W jaki sposób są i będą prowadzone wysyłki jaj i produktów przetwórstwa z Ukrainy

Ukraińskie spółki ogłaszając takie deklaracje, z pewnością uwzględniły obiecujący popyt europejski, czynniki ekonomiczne, korzyści logistyczne, ewentualne ograniczenia handlowe i możliwe drogi ich pominięcia oraz opłacalność takich przedsięwzięć. Już od dłuższego czasu w naszych publikacjach poddajemy analizie środki celne, jakie są stosowane w imporcie jaj w skorupkach i przetworów do UE z Ukrainy. Wcześniej, analizując lata 2015 – 2016 i okres do września 2017 roku, zwracaliśmy Państwa uwagę na wykorzystywanie w przywozie z Ukrainy procedury uszlachetniania czynnego, która stwarza dla firm rynku spożywczego przede wszystkim możliwość poprawienia efektywności operacyjnej poprzez wyeliminowanie cła, jako składnika kosztowego przetwarzanych towarów. W 2016 r. sprowadzono z Ukrainy ponad 70% przetworów przy wykorzystaniu wskazanej  wyżej procedury (proszek z całych jaj, suszone żółtka). W 2017 i w 2018 roku w dalszym ciągu korzystano z jej „przywilejów”.

 

W latach 2015-2016 unijne firmy importowały przetwory jajeczne również w ramach dostępnego niepreferencyjnego kontyngentu taryfowego dla krajów trzecich (kontyngent nr 09.4401 dla przetworów jajecznych z grupy CN 0408 zgodnie ze stawkami celnymi ustalonymi rozporządzeniem Komisji WE 539/2007) oraz poza kontyngentami. W tych latach, pozwolenia na przywóz przetworów wydawane były także w ramach jednego z kontyngentów bezcłowych (nr 09.4275), ale nie był on w pełni wykorzystywany. Przypominamy, że kontyngenty taryfowe, dla których stawki celne są na poziomie zerowym, to Kontyngent nr 09.4275 (jaja w skorupkach, przetwory jajeczne, albuminy – wyrażony w ekwiwalencie jaj w skorupkach). W 2016 r. wynosił on 1 500 ton i rokrocznie jest zwiększany o 300 ton, aby finalnie od 2021 roku wynosił 3 000 ton. Czyli na 2018 rok jego wielkość została ustalona na poziomie 2100 ton. Drugi kontyngent bezcłowy zaczął być wykorzystywany dopiero od końca 2017 r., gdy ukraińskie zakłady uzyskały zezwolenie na wywóz do UE jaj klasy A – mowa o kontyngencie nr 09.4276 (jaja w skorupkach świeże, zakonserwowane albo gotowane – wyrażony, jako masa netto) – jego wielkość wynosi 3 000 ton.

Jeśli chodzi o lata 2017-2018, to na załączonych wykresach mogą Państwo precyzyjnie zobaczyć, w jaki sposób odbywał się przywóz z Ukrainy (mechanizmy celne), jakie towary i w jakiej ilości trafiły do UE w 2017 i 2018 roku (do kwietnia). Twarde dane potwierdzają, że w ubiegłym i bieżącym roku produkty przetwórstwa jaj były nadal sprowadzane z wykorzystaniem podobnych środków jak w latach poprzednich, czyli w ramach procedury uszlachetniania czynnego, kontyngentu bezcłowego (09.4275), kontyngentu taryfowego dla krajów trzecich (09.4401) oraz poza kwotami. Istotne jest jednak, że w przypadku jaj w skorupkach zaczęto korzystać z drugiego bezcłowego kontyngentu (nr 09.4276). Zakład zależny od Ovostar Union, jako pierwszy, zaczął w październiku 2017 roku dostarczać jaja kurze świeże (4072100) do Wspólnoty, wysyłki realizowano w ramach obu kontyngentów bezcłowych i poza kwotą. W 2018 roku do Ovostaru dołączyło przedsiębiorstwo Avangardco. Statystyki wskazują, że w bieżącym roku eksport odbywa się jak na razie w ramach kontyngentu bezcłowego dla jaj w skorupkach (04.4276), i co ciekawe w ramach kontyngentu obowiązującego dla krajów trzecich nr 09.4015, z wykorzystaniem obowiązujących dla tego kontyngentu opłat celnych (kontyngent dotyczy kodów CN 04072100 – jaja kurze świeże, 4072910, 4079010). Konkludując, poniższe dane potwierdzają nasze dotychczasowe przypuszczenia oparte na oficjalnych deklaracjach ukraińskich firm, że jaja kurze świeże będą trafiać na rynek unijny nie tylko w ramach bezcłowych kontyngentów.

Przewidywania

Przypuszczamy, że trwające od jesieni 2017 roku zjawisko rosnących dostaw jaj w skorupkach z Ukrainy będzie się nasilało. Grupa państw unijnych zainteresowanych towarami ze Wschodu poszerza się. Przewidujemy, że w dłuższym terminie może to pośrednio zrodzić trudności i zaostrzyć konkurencję dla krajowych eksporterów jaj w skorupkach i przetworów. Wniosek ten nasuwa się analizując rynki, na jakie zaczynają wchodzić ukraińskie podmioty, a które są jednocześnie ważnymi polskimi klientami. Inny problem – przewidujemy, że Ukraina coraz agresywniej będzie wypychać europejskich eksporterów z innych wartościowych rynków światowych – nawet najbardziej doświadczonych traderów. Według najświeższych danych Komisji Europejskiej za styczeń – kwiecień 2018 roku, na Ukrainie unijni importerzy zakupili najwięcej jaj w skorupkach i przetworów (42% unijnego przywozu ogółem). Podejrzewamy też, że ukraińskie przesyłki mogą „wygrywać” z konkurencyjnością Amerykanów, którzy sprzedali mniej w tym czasie do Europy – łącznie 3 897 ton. W ogólnym spojrzeniu na wielkość przywozu do UE z państw trzecich, szokujące może się wydawać, że w przeciągu czterech miesięcy pod względem wolumenu sprowadziliśmy już 12 495 ton, czyli ponad połowę tego, co w całym 2017 roku.